Zęby mądrości kiedy warto udać się do dentysty?

Zęby mądrości czyli trzecie zęby trzonowe, są ostatnimi zębami pojawiającymi się w łuku zębowym. Objawy takie jak ból, obrzęk, czy trudność w otwieraniu ust natychmiast wskazują na konieczność wizyty u dentysty, by zapobiec poważnym powikłaniom oraz ocenić potrzebę ekstrakcji. Poniżej znajdziesz wyczerpujące informacje dotyczące problemów związanych z zębami mądrości oraz szczegółowe wskazania, kiedy warto zgłosić się do stomatologa.

Czym są zęby mądrości i kiedy się wyrzynają?

Zęby mądrości nazywane też ósemkami występują zwykle w liczbie czterech jako ostatnie zęby położone najbardziej ku tyłowi szczęki i żuchwy. W rzeczywistości liczba ta jest zmienna, a u niektórych osób zawiązki zębów mądrości w ogóle się nie pojawiają [1][3][5].

Typowo wyrzynają się w wieku 16–25 lat, jednak proces ten może rozpocząć się nawet w wieku 40 lat – zależy to od osobniczych predyspozycji i budowy żuchwy oraz szczęki [1][2][5]. Cechują się dużą anatomiczną zmiennością, szczególnie w zakresie liczby i kształtu korzeni, co wpływa na skomplikowanie ewentualnego zabiegu ich usunięcia [1].

Współcześnie, wraz z ewolucją człowieka i zmniejszeniem rozmiaru szczęki, zęby te straciły swoje pierwotne funkcje. Ograniczona ilość miejsca w łuku zębowym utrudnia ich prawidłowe wyrzynanie [2].

Kiedy zęby mądrości powodują problemy?

Problemy z zębami mądrości są powszechne i często mają związek z niewystarczającą przestrzenią w łuku zębowym [4][6]. Może dojść do:

• zatrzymania zęba w kości,
• niewłaściwego wyrzynania,
• ucisku na sąsiednie zęby,
• powstawania stanów zapalnych,
• zakażenia dziąseł lub kości,
• silnego bólu i obrzęku
• tworzenia się torbieli o podłożu zapalnym

Takie komplikacje dotyczą 30%–40% osób – u tylu pacjentów dochodzi do zatrzymania zębów mądrości lub nie występują one w ogóle z powodu braku zawiązków [3][5].

Zatrzymanie zębów mądrości polega na częściowym bądź całkowitym pozostaniu zęba w kości bądź pod dziąsłem, co zwiększa ryzyko rozwoju stanów zapalnych oraz torbieli [1][4].

Objawy wymagające pilnej wizyty u dentysty

Wykrycie potencjalnych problemów z zębami mądrości jest możliwe podczas rutynowych kontroli, jednak konieczna jest natychmiastowa wizyta u stomatologa w przypadku:

• bolesności lub stałego bólu w okolicy zębów mądrości,
• obrzęku dziąseł bądź twarzy,
• trudności z szerokim otwarciem ust,
• widocznych zmian zapalnych albo wydzieliny ropnej,
• krwawienia lub zaczerwienienia dziąsła wokół ósemki,
• mechanicznego uszkodzenia sąsiednich zębów.

Szybka diagnostyka i interwencja ograniczają ryzyko dalszych powikłań, takich jak rozprzestrzenianie się infekcji czy trwałe uszkodzenia sąsiednich struktur [4][6][9].

Warto udać się do stomatologa także w celu oceny położenia zębów mądrości, nawet jeśli nie pojawiły się jeszcze żadne dolegliwości – wczesna diagnostyka radiologiczna pozwala na wykrycie zatrzymania i określenie optymalnego trybu leczenia [6][9].

Jak przebiega leczenie i usuwanie zębów mądrości?

Leczenie problemów z zębami mądrości opiera się na indywidualnej ocenie stomatologicznej. Najczęściej wykorzystywaną metodą jest ekstrakcja – jest to jeden z najpowszechniejszych zabiegów chirurgicznych w stomatologii [6].

Ze względu na skomplikowaną anatomię ósemek, ich usuwanie bywa trudniejsze niż w przypadku pozostałych zębów, szczególnie gdy ząb jest zatrzymany, ma nietypowy układ korzeni lub występują dodatkowe komplikacje [1][6]. Zabieg przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, rzadziej ogólnym, zwłaszcza przy masywnych zmianach zapalnych lub nietypowym położeniu zęba [6][9].

Po ekstrakcji ważna jest prawidłowa opieka pozabiegowa i kontrola stanu gojenia w celu uniknięcia powikłań, takich jak infekcje, ropnie czy uszkodzenie nerwów [1][9].

Podsumowanie – kiedy warto iść do dentysty?

Zęby mądrości powinny być regularnie kontrolowane przez stomatologa, nawet jeśli nie wywołują dolegliwości. Należy niezwłocznie umówić wizytę w przypadku:

• utrzymującego się bólu,
• obrzęku,
• trudności w otwieraniu ust,
• stanu zapalnego dziąseł wokół ósemek

Nawet osoby bez objawów powinny wykonywać okresowe zdjęcia pantomograficzne jamy ustnej, gdyż zęby mądrości mogą pozostawać zatrzymane, stwarzając potencjalne zagrożenie dla innych zębów i zdrowia jamy ustnej [6][9].

Źródła:

1. https://stomatologa.pl/anatomia/zeby-madrosci
2. https://www.cmtarnowiec.pl/blog/czym-sa-zeby-madrosci-i-dlaczego-tak-czesto-sprawiaja-problemy/
3. https://artdent.ojczyk.pl/zeby-madrosci/
4. https://sanadent.pl/2024/04/12/zeby-madrosci-czyli-klopotliwe-osemki/
5. https://www.spirulina.pl/anatomia/zeby-madrosci.html
6. https://www.aptekarosa.pl/blog/article/896-gdzie-jest-kosc-madrosci-czy-zab-madrosci-wyrasta-kazdemu.html
7. https://www.hercka.pl/zeby-madrosci/