Dlaczego warto czyścić zęby nicią dentystyczną?

Czyszczenie zębów nicią dentystyczną to kluczowy element codziennej higieny jamy ustnej, który jest często pomijany. Używanie nici dentystycznej pozwala dotrzeć do miejsc niedostępnych dla szczoteczki do zębów, usuwając resztki jedzenia i bakterie z przestrzeni międzyzębowych. Jest to niezbędne uzupełnienie szczotkowania, które znacząco wpływa na zdrowie zębów i dziąseł [1][2].

Czym jest nić dentystyczna i jak działa?

Nić dentystyczna to specjalny rodzaj nici wykonanej zwykle z nylonowych włókien lub innych materiałów syntetycznych, takich jak teflon czy polietylen [3]. Ten niepozorny produkt został zaprojektowany z myślą o czyszczeniu przestrzeni międzyzębowych, do których zwykła szczoteczka nie ma dostępu.

Działanie nici polega na mechanicznym usuwaniu płytki nazębnej i resztek pokarmowych z trudno dostępnych miejsc. Nitkowanie zębów jest procesem, podczas którego delikatnie przesuwa się nić w przestrzeniach między zębami, skutecznie eliminując bakterie i resztki jedzenia [1][4].

Prawidłowa technika nitkowania obejmuje użycie około 45 cm nici, owinięcie jej wokół palców wskazujących i delikatne przesuwanie między zębami ruchem piłującym. Następnie należy przesunąć nić wzdłuż powierzchni bocznej każdego zęba, docierając nawet pod linię dziąseł, gdzie mogą gromadzić się bakterie [4].

Korzyści zdrowotne z regularnego nitkowania

Regularne stosowanie nici dentystycznej przynosi liczne korzyści dla zdrowia jamy ustnej. Przede wszystkim, nitkowanie znacząco zmniejsza ryzyko rozwoju próchnicy w miejscach, do których szczoteczka nie dociera [2]. Bakterie gromadzące się w przestrzeniach międzyzębowych produkują kwasy, które niszczą szkliwo, prowadząc do ubytków.

Nitkowanie zębów ma również kluczowe znaczenie dla zdrowia dziąseł. Usuwając bakterie z linii dziąseł, zapobiega stanom zapalnym, krwawieniu i chorobom przyzębia [2][3]. Systematyczne czyszczenie nicią zmniejsza także ryzyko tworzenia się kamienia nazębnego, który jest stwardniałą płytką bakteryjną przylegającą do powierzchni zębów [2].

Co więcej, regularne stosowanie nici dentystycznej może przyczynić się do poprawy ogólnego stanu zdrowia. Istnieje bowiem związek między chorobami jamy ustnej a niektórymi schorzeniami ogólnoustrojowymi, takimi jak choroby serca czy cukrzyca [1].

Nitkowanie a szczotkowanie – dlaczego oba są niezbędne?

Szczotkowanie zębów i nitkowanie to dwa komplementarne elementy higieny jamy ustnej. Samo szczotkowanie, nawet bardzo dokładne, nie jest w stanie usunąć wszystkich bakterii i resztek jedzenia z przestrzeni międzyzębowych [1][2].

Nitkowanie uzupełnia szczotkowanie, docierając do miejsc, które pozostają poza zasięgiem włosia szczoteczki. Badania pokazują, że szczotkowanie czyści tylko około 60% powierzchni zęba, pozostawiając pozostałe 40% – głównie przestrzenie międzyzębowe – narażone na działanie bakterii [1].

Najlepsze efekty osiąga się, wykonując nitkowanie zębów codziennie, najlepiej po wieczornym szczotkowaniu [4]. Taka rutyna zapewnia maksymalną ochronę przed próchnicą i chorobami dziąseł.

Różne rodzaje nici dentystycznych – jak wybrać odpowiednią?

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów nici dentystycznych, dostosowanych do różnych potrzeb. Możemy wybierać spośród nici woskowanych, niewoskowanych, taśm, nici z dodatkiem fluoru czy miętowego aromatu [2][3].

Nici woskowane ślizgają się łatwiej między zębami, co jest szczególnie przydatne dla osób, które mają ciasno ułożone zęby lub dopiero zaczynają przygodę z nitkowaniem. Nici niewoskowane są cieńsze i mogą być bardziej skuteczne w usuwaniu płytki nazębnej, ale trudniej wprowadzić je w wąskie przestrzenie międzyzębowe [3].

Dla osób z większymi przestrzeniami między zębami, mostem lub implantami dostępne są specjalne taśmy dentystyczne, które są szersze i mocniejsze od zwykłej nici [3]. Z kolei osoby z aparatem ortodontycznym mogą korzystać z nici z usztywnionym końcem, umożliwiającym łatwiejsze nawlekanie między drucikami aparatu [3].

Wybór odpowiedniego rodzaju nici powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb i preferencji. Najważniejsze jest, aby nitkowanie stało się regularnym nawykiem [2].

Nitkowanie dla osób z aparatem ortodontycznym i implantami

Osoby noszące aparat ortodontyczny lub posiadające implanty dentystyczne powinny zwrócić szczególną uwagę na nitkowanie. W przypadku aparatu ortodontycznego, druty i zamki znacznie utrudniają czyszczenie zębów, tworząc liczne miejsca, gdzie mogą gromadzić się resztki jedzenia i bakterie [3].

Do nitkowania przy aparacie ortodontycznym przydatne są specjalne nici z usztywnionym końcem lub prowadnice do nici, które ułatwiają wprowadzenie jej pod drut aparatu [3]. Regularne czyszczenie nicią pomaga zapobiec demineralizacji szkliwa i powstawaniu białych plam, które mogą pojawić się po zdjęciu aparatu [3].

W przypadku implantów dentystycznych, nitkowanie jest równie istotne. Implanty wymagają szczególnej dbałości, ponieważ bakterie gromadzące się wokół nich mogą prowadzić do periimplantitis – stanu zapalnego tkanek otaczających implant, który może skutkować jego utratą [3].

Jak włączyć nitkowanie do codziennej rutyny?

Wprowadzenie nitkowania zębów do codziennej rutyny może wydawać się wyzwaniem, zwłaszcza na początku. Jednak z czasem staje się to naturalnym nawykiem, podobnie jak szczotkowanie.

Najlepszym momentem na nitkowanie jest wieczór, po szczotkowaniu zębów [4]. Pozwala to na usunięcie wszystkich resztek jedzenia i bakterii, które nagromadziły się w ciągu dnia. Warto trzymać nić dentystyczną w widocznym miejscu w łazience, aby nie zapomnieć o tej czynności.

Dla osób, które mają trudności z tradycyjną techniką nitkowania, dostępne są specjalne uchwyty do nici, które ułatwiają cały proces [2]. Alternatywą mogą być również irygatory wodne, choć nie zastępują one w pełni nitkowania [2].

Koszt nici dentystycznej to zaledwie kilkanaście złotych, co czyni ją niezwykle ekonomicznym sposobem dbania o zdrowie jamy ustnej [2]. Biorąc pod uwagę potencjalne oszczędności na leczeniu stomatologicznym, jest to inwestycja, która z pewnością się zwraca.

Najczęstsze błędy przy nitkowaniu i jak ich unikać

Skuteczne nitkowanie zębów wymaga odpowiedniej techniki. Jednym z najczęstszych błędów jest zbyt agresywne wprowadzanie nici między zęby, co może prowadzić do uszkodzenia dziąseł [4]. Nić powinna być wprowadzana delikatnie, ruchem piłującym, bez nadmiernego nacisku.

Innym błędem jest używanie zbyt krótkiego odcinka nici lub nieczyszczenie każdej przestrzeni międzyzębowej osobnym jej fragmentem [4]. Zaleca się użycie około 45 cm nici i przesuwanie jej tak, aby do każdej przestrzeni używać czystego fragmentu [4].

Wielu osobom zdarza się również pomijać tylne zęby, które są trudniej dostępne. Tymczasem to właśnie te obszary są szczególnie narażone na gromadzenie się resztek jedzenia i rozwój próchnicy [4].

Warto pamiętać, że początkowe krwawienie dziąseł podczas nitkowania jest normalnym zjawiskiem, zwłaszcza jeśli nie wykonywało się tej czynności regularnie [4]. Z czasem, gdy dziąsła staną się zdrowsze, krwawienie powinno ustąpić. Jeśli jednak utrzymuje się przez dłuższy czas, wskazana jest konsultacja z dentystą [4].

Podsumowanie – dlaczego nitkowanie to nie luksus, a konieczność?

Regularne czyszczenie zębów nicią dentystyczną nie jest dodatkowym zabiegiem kosmetycznym, ale niezbędnym elementem profilaktyki stomatologicznej. Nitkowanie dociera tam, gdzie szczoteczka nie ma szans, eliminując bakterie i resztki jedzenia z przestrzeni międzyzębowych.

Korzyści z regularnego nitkowania są znaczące – zmniejszenie ryzyka próchnicy, chorób dziąseł i tworzenia się kamienia nazębnego [2][3]. W dłuższej perspektywie przekłada się to na oszczędności na leczeniu stomatologicznym i lepszą jakość życia.

Nić dentystyczna to tani i skuteczny sposób dbania o zdrowie jamy ustnej, dostępny w różnych wariantach dla różnych potrzeb [2]. Niezależnie od wieku, stanu uzębienia czy obecności aparatu ortodontycznego, regularne nitkowanie powinno stać się nawykiem każdego z nas.

Pamiętajmy, że zdrowie jamy ustnej ma wpływ na ogólny stan zdrowia. Włączenie nitkowania do codziennej rutyny to jedna z najlepszych decyzji, jakie możemy podjąć dla zdrowia naszych zębów i dziąseł.

Źródła:

[1] https://nadent.pl/pl/blog/dlaczego-warto-uzywac-nici-dentystycznej
[2] https://oclean.pl/blogs/news/nic-dentystyczna-dlaczego-nitkowanie-zebow-jest-wazne
[3] https://cdcstomatologia.pl/nic-dentystyczna-dlaczego-warto-uzywac.html
[4] https://proortodont.pl/porady-ekspertow/nitkowanie-zebow-dlaczego-warto-stosowac-i-jak-wlasciwie-uzywac-nici-dentystycznej/