Dlaczego usunięcie licówek kompozytowych może być konieczne?

Usunięcie licówek kompozytowych bywa konieczne z kilku istotnych powodów: ograniczonej trwałości, przebarwień, uszkodzeń mechanicznych lub problemów z próchnicą. Pacjenci decydujący się na ten rodzaj uzupełnień estetycznych powinni być świadomi, że w przyszłości mogą stanąć przed koniecznością ich wymiany. Poznajmy szczegółowe przyczyny, które prowadzą do konieczności usunięcia licówek kompozytowych i zastąpienia ich innymi rozwiązaniami.

Ograniczona trwałość licówek kompozytowych

Licówki kompozytowe charakteryzują się znacznie niższą trwałością w porównaniu z ich porcelanowymi odpowiednikami. To właśnie ta cecha często prowadzi do konieczności ich przedwczesnego usunięcia. Materiał kompozytowy, z którego są wykonane, ulega szybszemu zużyciu podczas codziennego użytkowania [2].

Proces naturalnego ścierania się kompozytu postępuje z czasem, prowadząc do pogorszenia estetyki i funkcjonalności licówek. Widoczne oznaki zużycia, takie jak matowienie powierzchni czy utrata pierwotnego kształtu, mogą pojawić się już po kilku latach użytkowania [3].

Należy pamiętać, że każdy pacjent jest inny i tempo zużycia licówek może się różnić w zależności od indywidualnych nawyków, diety oraz ogólnej higieny jamy ustnej. Niemniej jednak, w większości przypadków licówki kompozytowe wymagają wymiany znacznie wcześniej niż licówki porcelanowe [2].

Dodatkowym czynnikiem wpływającym na trwałość jest lokalizacja licówek. Te umieszczone na zębach trzonowych, które biorą większy udział w procesie żucia, są bardziej narażone na szybsze zużycie, co może skutkować koniecznością ich wcześniejszej wymiany [3].

Problemy z przebarwieniami licówek

Jednym z najczęstszych powodów usunięcia licówek kompozytowych są przebarwienia, które znacząco wpływają na estetykę uśmiechu. Materiał kompozytowy ma tendencję do absorpcji barwników z pożywienia i napojów, co prowadzi do stopniowej zmiany koloru licówek [5].

Substancje takie jak kawa, herbata, czerwone wino czy soki owocowe mogą szczególnie przyczyniać się do powstawania przebarwień. Również palenie tytoniu stanowi istotny czynnik przyspieszający proces zmiany koloru kompozytu [5].

Co istotne, przebarwienia licówek kompozytowych mają charakter trwały i nie można ich skutecznie usunąć za pomocą standardowych metod wybielania. W przeciwieństwie do naturalnych zębów czy nawet licówek porcelanowych, które są bardziej odporne na przebarwienia, kompozyt z czasem zmienia kolor na tyle znacząco, że jedynym rozwiązaniem staje się wymiana licówek [2].

Pacjenci, którzy szczególnie cenią sobie długotrwały, nieskazitelnie biały uśmiech, często decydują się na usunięcie przebarwionych licówek kompozytowych i zastąpienie ich licówkami porcelanowymi, które znacznie lepiej zachowują swój oryginalny kolor [2].

Uszkodzenia mechaniczne jako przyczyna wymiany

Licówki kompozytowe są podatne na uszkodzenia mechaniczne, co stanowi kolejny powód ich przedwczesnego usunięcia. Materiał, z którego są wykonane, nie dorównuje twardością i odpornością porcelanie, przez co łatwiej ulega wyszczerbieniom czy pęknięciom [2].

Spożywanie twardych pokarmów, takich jak orzechy, twarde pieczywo czy lód, może prowadzić do mechanicznych uszkodzeń licówek. Również niewłaściwe nawyki, jak obgryzanie paznokci, otwieranie opakowań zębami czy zgrzytanie zębami (bruksizm), znacząco zwiększają ryzyko uszkodzenia kompozytu [3].

W przypadku wystąpienia uszkodzeń mechanicznych, takich jak odpryski czy pęknięcia, najczęściej konieczne jest całkowite usunięcie uszkodzonej licówki kompozytowej i zastąpienie jej nową. W przeciwieństwie do drobnych napraw, które można wykonać w przypadku niewielkich uszkodzeń, poważniejsze defekty wymagają kompletnej wymiany [4].

Warto zauważyć, że licówki umieszczone na zębach przednich, które są mniej narażone na duże siły żucia, mogą wykazywać mniejszą podatność na uszkodzenia mechaniczne niż te na zębach bocznych. Niemniej jednak, nawet one nie są całkowicie odporne na uszkodzenia przy nieprawidłowym użytkowaniu [3].

Próchnica i problemy z higieną jamy ustnej

Wbrew powszechnemu przekonaniu, licówki kompozytowe nie chronią zębów przed próchnicą. Niewłaściwa higiena jamy ustnej może prowadzić do rozwoju próchnicy pod licówką lub na jej krawędziach, co w konsekwencji wymaga jej usunięcia [2].

Szczególnie narażone na próchnicę są miejsca łączenia licówki z naturalnym zębem. Jeśli pacjent nie dba odpowiednio o higienę tych obszarów, bakterie mogą gromadzić się w mikroszczelinach, prowadząc do demineralizacji szkliwa i rozwoju próchnicy [2].

W przypadku wykrycia próchnicy pod licówką kompozytową, dentysta musi usunąć uzupełnienie, wyleczyć próchnicę, a następnie wykonać nową licówkę. Proces ten jest bardziej skomplikowany niż standardowa wymiana licówki i może wiązać się z dodatkowymi kosztami oraz wizytami u specjalisty [4].

Regularnie wizyty kontrolne u dentysty są kluczowe dla wczesnego wykrycia potencjalnych problemów z próchnicą, które mogłyby prowadzić do konieczności usunięcia licówek. Profesjonalne czyszczenie zębów może pomóc w utrzymaniu dobrej kondycji licówek kompozytowych i przedłużeniu ich żywotności [2].

Proces usuwania licówek kompozytowych

Usunięcie licówek kompozytowych wymaga specjalistycznej wiedzy i odpowiedniego sprzętu. Proces ten musi być przeprowadzony z najwyższą starannością, aby uniknąć uszkodzenia naturalnej struktury zęba [4].

Dentysta zazwyczaj rozpoczyna procedurę od oceny stanu licówek i struktury zęba pod nimi. Następnie, przy użyciu specjalistycznych wierteł o niskiej prędkości obrotowej, stopniowo usuwa materiał kompozytowy z powierzchni zęba [4].

Kluczowym aspektem procesu usuwania jest rozróżnienie między materiałem kompozytowym a naturalnym zębem, co wymaga doświadczenia i precyzji ze strony dentysty. Po całkowitym usunięciu licówki, powierzchnia zęba jest dokładnie oczyszczana i przygotowywana do założenia nowego uzupełnienia, jeśli takie jest planowane [4].

Warto podkreślić, że procedura usunięcia licówek kompozytowych jest generalnie mniej inwazyjna niż w przypadku licówek porcelanowych, ponieważ kompozyt można usunąć bez znaczącego naruszenia struktury zęba [2].

Alternatywy po usunięciu licówek kompozytowych

Po usunięciu licówek kompozytowych pacjent staje przed wyborem kolejnego rozwiązania estetycznego. Najczęściej rekomendowaną alternatywą są licówki porcelanowe, które oferują znacznie większą trwałość i odporność na przebarwienia [2].

Licówki porcelanowe, choć początkowo droższe, mogą okazać się bardziej ekonomicznym rozwiązaniem w dłuższej perspektywie ze względu na ich długowieczność. W przeciwieństwie do kompozytowych odpowiedników, porcelanowe licówki mogą służyć pacjentowi nawet przez 10-15 lat bez konieczności wymiany [2][3].

Inną opcją są korony protetyczne, które mogą być zalecane w przypadkach, gdy ząb został znacząco osłabiony lub uszkodzony. Korony obejmują cały ząb, zapewniając mu ochronę i przywracając estetyczny wygląd [3].

W niektórych przypadkach, szczególnie gdy przyczyna usunięcia licówek była związana z próchnicą lub innymi problemami zdrowotnymi, dentysta może zalecić przerwę przed założeniem nowych uzupełnień, aby zapewnić pełne wyleczenie i regenerację tkanek zęba [4].

Zapobieganie przedwczesnemu usuwaniu licówek kompozytowych

Aby uniknąć konieczności przedwczesnego usuwania licówek kompozytowych, pacjenci powinni stosować się do kilku istotnych zaleceń. Przede wszystkim, właściwa higiena jamy ustnej jest kluczowa dla przedłużenia żywotności licówek [2].

Regularne szczotkowanie zębów przy użyciu nieściernych past, codzienne używanie nici dentystycznej oraz płukanie jamy ustnej mogą znacząco zmniejszyć ryzyko rozwoju próchnicy wokół licówek. Dodatkowo, wizyty kontrolne u dentysty co 6 miesięcy pozwalają na wczesne wykrycie potencjalnych problemów [2].

Ograniczenie spożycia produktów powodujących przebarwienia, takich jak kawa, herbata czy czerwone wino, może pomóc w utrzymaniu oryginalnego koloru licówek kompozytowych. W przypadku spożywania takich napojów, zaleca się płukanie jamy ustnej wodą bezpośrednio po ich konsumpcji [5].

Unikanie twardych pokarmów lub przynajmniej zachowanie ostrożności podczas ich spożywania może zapobiec mechanicznym uszkodzeniom licówek. Pacjenci z tendencją do zgrzytania zębami powinni rozważyć stosowanie szyn ochronnych na noc, aby chronić swoje licówki przed nadmiernym ścieraniem [3].

Świadomość ograniczeń związanych z licówkami kompozytowymi i dostosowanie nawyków żywieniowych oraz higienicznych może znacząco wpłynąć na przedłużenie ich żywotności i odsunięcie w czasie konieczności ich usunięcia.

Źródła:

[1] https://medikredyt.pl/artykuly/dlaczego-licowki-odpadaja-i-jak-temu-zapobiec-porady-ekspertow
[2] https://www.triodent.com.pl/jak-usunac-licowki-kompozytowe-i-dlaczego-warto-wymienic-je-na-licowki-porcelanowe/
[3] https://balticorthoclinic.pl/licowki-kompozytowe-cena-wady-zalety-efekty/
[4] https://stomo.pl/blog/jak-usunac-licowki-kompozytowe/
[5] https://www.biodent.biz/6-pytan-o-licowki-kompozytowe/