Zgrzytanie zębami podczas snu u dziecka, znane również jako bruksizm, to zjawisko, które budzi niepokój wielu rodziców. Często pojawia się nagle, nie daje fizycznych objawów za dnia i bywa trudne do zauważenia bez nocnej obserwacji. Jednak szybka odpowiedź na pytanie: Co to znaczy, jak dziecko zgrzyta zębami podczas snu? – zwykle wskazuje na nieświadomy odruch, najczęściej wywołany napięciem mięśniowym, niedojrzałością układu nerwowego, reakcją na stres lub ból, ewentualnie wadą zgryzu [1][2][3].
Zgrzytanie zębami u dzieci – czym jest bruksizm?
Bruksizm u dzieci to nieświadomy nawyk zaciskania i szlifowania zębów podczas snu, związany z mimowolnym skurczem mięśni żucia [1][2][3]. Mechanizm ten najczęściej pojawia się podczas faz snu nie-REM, gdy dziecko wykazuje mniejszą kontrolę nad swoim ciałem [1][2]. Zjawisko dotyczy nawet 10% populacji dziecięcej, co oznacza, że jest stosunkowo częste i w wielu przypadkach ustępuje samoistnie, gdy układ nerwowy dojrzewa [2].
U niemowląt i młodszych dzieci zgrzytanie zębami może być częścią naturalnego rozwoju – wynikającą z niedojrzałości układów nerwowego i mięśniowego [1][2]. Jednak nie powinno być całkowicie bagatelizowane, ponieważ może stanowić objaw dodatkowych problemów zdrowotnych.
Jakie są najczęstsze przyczyny bruksizmu u dzieci?
Do głównych przyczyn zgrzytania zębami u dzieci należą: stres, nadmiar bodźców emocjonalnych, wady zgryzu oraz obecność infekcji w jamie ustnej czy zatokach [1][2][3]. Bruksizm często nasila się u dzieci, które przeżywają silne emocje lub doświadczają trudnych sytuacji w domu lub szkole [1][2].
Mechanizm ten bywa również odpowiedzią na ból spowodowany infekcją ucha, zatok, bólem głowy lub mięśni [1][3]. Niekiedy czynniki neurologiczne czy endokrynologiczne, np. ADHD czy choroby tarczycy, mogą stanowić tło dla bruksizmu [1][2][3]. Ekspozycja na dym tytoniowy oraz niedobory witamin także zwiększają ryzyko wystąpienia zgrzytania zębami [2].
Nie bez znaczenia pozostaje również wada zgryzu, która powoduje nierównomierne rozłożenie sił żucia, tym samym sprzyjając nieświadomemu tarciu zębów podczas snu [1][2].
Objawy zgrzytania zębami podczas snu
Najbardziej charakterystycznym objawem zgrzytania zębami podczas snu u dziecka jest dźwięk ocierających się o siebie zębów, często słyszany przez opiekunów w nocy [1][2][3]. Pojawiają się również inne symptomy: ból szczęki, zmęczenie mięśni żucia, bóle głowy, a z czasem także uszkodzenia szkliwa i pęknięcia zębów [3].
Warto zwrócić uwagę, że u dzieci bruksizm może być powiązany z problemami ze snem lub zaburzeniami emocjonalnymi [2][3]. Często zgrzytaniu towarzyszy nerwowość, pogorszenie nastroju albo trudności z koncentracją w dzień [2].
Dlaczego nie wolno lekceważyć bruksizmu?
Choć w większości przypadków bruksizm u dzieci ustępuje samoistnie wraz z dojrzewaniem układu nerwowego, nieleczony może prowadzić do poważnych problemów stomatologicznych, takich jak starcie szkliwa, nadwrażliwość zębów, pęknięcia koron zębowych, rozchwianie czy bóle stawów skroniowo-żuchwowych [2].
Utrzymujące się zgrzytanie zębami to istotny sygnał do konsultacji z lekarzem lub stomatologiem. Wczesne rozpoznanie i prawidłowe leczenie pozwalają uniknąć przewlekłych dolegliwości i trwałych uszkodzeń [2].
Jak postępować przy zgrzytaniu zębami u dziecka?
Najważniejszym krokiem jest obserwacja i rozpoznanie czynników ryzyka, takich jak stres, obecność wad zgryzu, niedobory witamin czy objawy infekcji [1][2]. Zaleca się konsultację ze stomatologiem, który oceni stan zgryzu i kondycję zębów, a w razie potrzeby – skieruje do lekarza neurologa lub laryngologa [2].
W wielu przypadkach zgrzytanie zębami u dziecka nie wymaga interwencji, a objawy samoistnie ustępują. Kluczowe jednak pozostaje monitorowanie zdrowia dziecka, wdrażanie technik relaksacyjnych redukujących stres oraz dbanie o prawidłową higienę jamy ustnej [2].
Zgrzytanie zębami u dzieci – podsumowanie
Zgrzytanie zębami podczas snu u dziecka to najczęściej mimowolna czynność o podłożu neurologicznym, emocjonalnym lub anatomicznym. W większości przypadków ustępuje z wiekiem, jednak nie należy go ignorować, szczególnie jeśli towarzyszy mu ból, objawy uszkodzenia zębów lub trudności w codziennym funkcjonowaniu [1][2][3].
Stała obserwacja, analiza możliwych przyczyn oraz współpraca ze specjalistami są kluczowe dla zdrowia jamy ustnej i ogólnego rozwoju dziecka. Wczesna reakcja i właściwa profilaktyka minimalizują ryzyko powikłań i poprawiają jakość życia małego pacjenta [2].
Źródła:
- [1] https://www.medonet.pl/zdrowie,zgrzytanie-zebami-u-dziecka–przyczyny–objawy-i-leczenie,artykul,1734282.html
- [2] https://www.doz.pl/czytelnia/a15518-Zgrzytanie_zebami_u_dziecka__objawy_i_leczenie_bruksizmu_u_dzieci
- [3] https://www.fabdent.pl/zgrzytanie-zebami-u-dzieci-przyczyny-skutki-i-leczenie/
StopParadontozie.pl wyrósł z potrzeby serca i dziąseł. Jesteśmy zbuntowaną ekipą stomatologów i specjalistów, którzy postanowili zawalczyć o polskie uśmiechy. Nasz portal to kuźnia wiedzy na temat paradontozy, zdrowia jamy ustnej oraz nowoczesnych zabiegów dentystycznych.
