Dlaczego niemowlę zgrzyta zębami podczas snu?

Dlaczego niemowlę zgrzyta zębami podczas snu? To pytanie często niepokoi rodziców. Najważniejsze, co należy wiedzieć już na początku, to fakt, że zgrzytanie zębami u niemowląt, znane jako bruksizm, jest zjawiskiem powszechnym, głównie występującym podczas snu i w zdecydowanej większości przypadków nie stanowi powodu do niepokoju zdrowotnego [1][2].

Czym jest bruksizm u niemowląt?

Bruksizm u niemowląt to nieświadome zaciskanie i pocieranie zębami o siebie, które najczęściej ma miejsce podczas snu [1]. Zjawisko to pojawia się zazwyczaj w okresie wyrzynania się pierwszych zębów, kiedy anatomiczne ułożenie szczęki i żuchwy dynamicznie się zmienia [1]. Warto podkreślić, że bruksizm zalicza się do czynności mimowolnych, dziecko nie ma na nie wpływu [2].

W tym okresie życia dziecka bruksizm jest przeważnie przejściowy i ustępuje bez interwencji medycznej wraz z dalszym rozwojem narządów żucia oraz dojrzewaniem układu nerwowego [1].

Przyczyny zgrzytania zębami podczas snu u niemowląt

Zgrzytanie zębami u niemowląt podczas snu to efekt wielu nakładających się czynników, zarówno fizjologicznych, jak i emocjonalnych [1][2][3]. Do najistotniejszych należą:

• Niedojrzałość układu nerwowego i mięśniowego – powoduje nieadekwatne napięcie mięśni żuchwy i szczęki, co sprzyja mimowolnemu zgrzytaniu [1][3].
• Wady zgryzu i zmiany anatomiczne – wąska szczęka czy nieprawidłowo zbudowane drogi oddechowe mogą prowadzić do mechanicznego ścierania zębów w trakcie snu [1][2][3].
• Problemy z oddychaniem przez nos – zwężenie dróg oddechowych wymusza wysunięcie żuchwy, co zwiększa kontakt między zębami [3].
• Stres i napięcie emocjonalne – szczególnie nasilone napięcie mięśniowe może wynikać z niekorzystnych sytuacji rodzinnych lub zaburzeń emocjonalnych [2].
• Ból – takie dolegliwości jak ból głowy lub ucha mogą prowokować dziecko do zgrzytania [1].
• Infekcje dróg oddechowych, wysoka gorączka lub choroby pasożytnicze – mogą stanowić fizjologiczną reakcję organizmu na dyskomfort [1][3].
• Czynniki genetyczne – dzieci, których rodzice wykazują skłonność do bruksizmu, są na niego bardziej narażone [3].
• Stosowanie niektórych leków może również wywołać bruksizm [1].

Podkreślenia wymaga fakt, iż żadna z tych przyczyn nie dominuje jednoznacznie, a często występują wspólnie, zwiększając prawdopodobieństwo zgrzytania zębami u niemowlęcia [1][2][3].

Znaczenie i częstość występowania bruksizmu u najmłodszych dzieci

Według dostępnych danych bruksizm występuje stosunkowo często u niemowląt i małych dzieci, zwłaszcza tych z niedojrzałością mięśniowo-nerwową lub wadami zgryzu [1][3]. Zjawisko to jest szczególnie powszechne w okresie pojawiania się pierwszych zębów [1].

Co istotne, zgrzytanie zębami w pierwszych latach życia dziecka w zdecydowanej większości przypadków jest niegroźne i nie prowadzi do trwałych konsekwencji zdrowotnych [1]. Brak jest jednoznacznych danych liczbowych określających odsetek dzieci dotkniętych tym problemem, ale w praktyce pojawia się on u sporej części małych dzieci [1][3].

Związek bruksizmu z czynnikami emocjonalnymi i neurologicznymi

Jednym z kluczowych aspektów jest rola stresu i napięcia emocjonalnego w zgrzytaniu zębami u niemowląt. Stres, nawet o niewielkim nasileniu, może prowadzić do wzmożonego napięcia mięśni twarzy, co nasila bruksizm, szczególnie w czasie snu [2].

Nie bez znaczenia są również czynniki neurologiczne – niedojrzałość układu nerwowego niemowląt skutkuje niewłaściwą kontrolą nad mięśniami żuchwy, zwiększając ryzyko mimowolnego zaciskania i zgrzytania zębami [1][3].

Pewne choroby neurologiczne, takie jak porażenie mózgowe, mogą jeszcze bardziej predysponować do wystąpienia bruksizmu [1].

Czy zgrzytanie zębami u niemowląt jest groźne?

Zgrzytanie zębami w okresie niemowlęcym zazwyczaj jest zjawiskiem przejściowym i nie wymaga interwencji lekarskiej [1]. Wraz z rozwojem dziecka, dojrzewaniem układu nerwowego i mięśni narządu żucia, problem ten stopniowo ustępuje.

W większości przypadków bruksizm u najmłodszych nie prowadzi do trwałych zmian w uzębieniu ani do innych powikłań zdrowotnych [1]. Jeśli jednak zgrzytanie zębami jest bardzo nasilone, utrzymuje się długo lub towarzyszą mu inne objawy (np. problemy z oddychaniem, zaburzenia rozwoju), warto zgłosić się do lekarza pediatry lub stomatologa dziecięcego [1][2][3].

Podsumowanie: Co warto zapamiętać?

Bruksizm u niemowląt, czyli nieświadome zgrzytanie zębami nocą, to częsta i zazwyczaj łagodna dolegliwość rozwojowa, spowodowana zarówno niedojrzałością układu nerwowego, anatomicznymi zmianami, stresami, jak i predyspozycjami genetycznymi [1][2][3].

Większość dzieci wraz z wiekiem i rozwojem samoistnie przestaje zgrzytać zębami. Zgrzytanie samo w sobie rzadko jest powodem do niepokoju, choć w razie wątpliwości zaleca się konsultację ze specjalistą w celu wykluczenia innych schorzeń [1][2][3].

Źródła:

1. https://www.medonet.pl/zdrowie,zgrzytanie-zebami-u-dziecka–przyczyny–objawy-i-leczenie,artykul,1734282.html
2. https://demeter.com.pl/stomatologia/zgrzytanie-zebami-u-dzieci-w-nocy/
3. https://ziombki.pl/zgrzytanie-zebami-u-dzieci-przyczyny-i-leczenie/